W kolejnej części artykułu „Zdrowy królik od A do Z” zajmiemy się tematem profilaktyki naszych uszaków. Mimo rosnącej świadomości i coraz większej wiedzy jest to wciąż zaniedbywany temat zarówno przez właścicieli jak i lekarzy weterynarii. W przeważającej części przypadków zajmujemy się terapią chorób wykrywanych u zwierząt już z objawami klinicznymi -„Właściciel zauważył coś podejrzanego i to skłoniło go do wizyty ze swoim pupilem w przychodni weterynaryjnej”. Niestety na tym etapie, choroba jest już zwykle w zaawansowanym stadium, zwierze jest w kiepskim stanie, a koszty związane z diagnostyką, rozpoznaniem i terapią znacznie wyższe. Zgodnie więc z zasadą lepiej zapobiegać niż leczyć, omówię program profilaktyczny przystosowany do specyficznego gatunku jakim jest królik.
Pierwsza wizyta u lekarza weterynarii, powinna odbyć się po 2-3 tygodniowym okresie adaptacji królika w nowym domu. Oczywiście w przypadku zaobserwowania jakiś niepokojących objawów u naszego pupila, wizyta powinna odbyć się wcześniej. Taka wizyta powinna obejmować dokładne badanie kliniczne zwierzaka oraz badanie kału. Inwazje pasożytnicze, to częsty problem w komercyjnych hodowlach i sklepach. Jest to też czas na rozmowę i porady lekarza o tym jak prawidłowo dbać o naszego królika, żeby był zdrowy i rozwijał się prawidłowo (określenie prawidłowej diety i warunków utrzymania, profilu badań profilaktycznych, szczepień).
U królików w tym wieku dominują choroby dróg oddechowych związane z zakażeniami bakteryjnymi, oraz zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, których objawy nie zawsze są ewidentne i zauważalne przez właściciela.
Kolejna wizyta przypada na okres pierwszego szczepienia i choć w teorii jest to 4-6 tydzień życia, to w praktyce zwykle pierwsze szczepienie królika odbywa się w 12-15 tygodniu życia. Idealnie kiedy termin ten przypada na przełom lutego i marca, wtedy zdążymy z uodpornieniem przed najbardziej newralgicznym okresem wiosenno-letnim. Związane jest to z sezonowością występowania Myksomatozy (przewlekła choroba wirusowa z wysokim odsetkiem śmiertelności), której wektorem są komary.
Na naszym rynku dostępne są szczepionki łączone, zabezpieczające naszego królika na okres od 6 miesięcy, do roku po zaszczepieniu. Rodzaj szczepionki powinien być dostosowany indywidualnie w zależności od warunków utrzymania i ryzyka zarażenia (królik przebywający tylko w domu, czy też przebywający na zewnątrz).
Musimy pamiętać, że u niewielkiego procenta szczepionych zwierząt mogą zdarzać się różnego rodzaju reakcje poszczepienne. Najniebezpieczniejszą, choć wyjątkowo rzadką jest reakcja anafilaktyczna, która może pojawić się już w kilka minut po szczepieniu. Manifestuje się ona raptownie postępującym uczuleniem.
Dlatego nie zostawiajmy królików samych po szczepieniu, warto jest mieć zwierzaka „na oku” do godziny po wizycie aby w razie pojawiających się objawów móc szybko zareagować. Po szczepieniu mogą pojawić się również przejściowe stany gorączkowe, osłabienie apetytu i miejscowe reakcje skórne w miejscu iniekcji szczepionki. Warto zgłosić te objawy lekarzowi, choć zwykle objawy mijają samoistnie w przeciągu 1-3 dni.
Trzeba też wiedzieć o możliwości wystąpienia myksomatozy poszczepiennej. Charakterystycznym objawem są strupki, krosty, lub plackowate zmiany martwicowe na uszach i/lub powiekach,czasem też w okolicy narządów płciowych. Zwykle ma to miejsce około 10-14 dnia po szczepieniu i zwykle zmiany ustępują bez żadnej ingerencji po kilku – kilkunastu dniach.
Jak wspomniałam wcześniej, szczepionki którymi szczepimy naszych pupili są skojarzone, co oznacza, że oprócz Myksomatozy zawierają w swoim składzie inaktywowany wirus choroby krwotocznej królików, zabezpieczając tym samym przed zachorowaniem na Pomór królików.
Uodparnia na Myksomatozę – na okres 6 miesięcy, na pomór królików – na okres 9 miesięcy. Szczepić można króliki od 6 tygodnia życia. Doszczepić należy po 4 tygodniach (gdy było to pierwsze w życiu szczepienie), później co 6 lub 9 miesięcy.
Uodparnia na myksomatozę – na okres 9 miesięcy, na pomór królików – na okres 12 miesięcy. Szczepić można króliki w wieku od 10 tygodnia życia. Należy odszczepić po 4 tygodniach ( jeśli było to pierwsze w życiu szczepienie), kolejne szczepienia raz na rok.
Najnowsza szczepionka. Szczepimy nią wszystkie króliki, które w swojej historii nie miały szczepień szczepionkami zawierającymi w swoim składzie wirusa myksomatozy. W innym przypadku producent nie daje gwarancji na wytworzenie prawidłowej odporności, jeśli chodzi o pomór królików. Uodparnia na myksomatozę i pomór królików przez okres 1 roku. Szczepić można króliczki w wieku od 5 tygodnia życia. Nie trzeba wykonywać szczepienia przypominającego po 4 tygodniach u nowo zaszczepionych. Kolejne szczepienie dopiero po roku.
Na koniec warto wspomnieć o nowym wirusie pomoru króliczego. RHD2 – to zmutowany wirus choroby krwotocznej królików, który pojawił się w naszej szerokości geograficznej i choć nie został jeszcze oficjalnie rozpoznany w Polsce, to stanowi on realne ryzyko dla naszych rodzimych królików. W Polsce nie mamy jeszcze dostępnej i zarejestrowanej szczepionki, dlatego obecnie nie jest ona uwzględniana w protokole szczepień w naszym kraju.
Pierwsze badanie kału powinno się wykonac zaraz po pojawieniu się króliczka w naszym domu. Kolejne badania kału wykonujemy na jesieni, co roku, po tzw. okresie zielonkowym.
Problemy stomatologiczne są jedną z najczęstszych przyczyn wizyt w gabinetach weterynaryjnych dorosłych królików. Bardzo często choroby stomatologiczne wynikają z popełnianych przez właścicieli błędów żywieniowych. Regularne kontrole stomatologiczne pomagają uniknąć sytuacji, w których aby pomóc naszym zwierzakom, konieczne są inwazyjne interwencje lekarskie.
Optymalnym okresem dla profilaktyki badań stomatologicznych jest okolica 12 miesiąca życia. Badania stomatologiczne powinny obejmować badanie jamy ustnej w sedacji (czyli krótkotrwałej narkozie) oraz podstawowe projekcje radiologiczne czaszki.
Rasy brachycefaliczne (krótkoczaszkowe) jak karzełek, z racji uwarunkowań anatomicznych są bardziej predysponowane do chorób stomatologicznych. U tych króliczków czaszka, a zwłaszcza żuchwa jest za krótka i zęby znacznie częściej i szybciej ulegają przerostom i przemieszczeniom. Dlatego u tych ras pierwsze dokładne oględziny stomatologiczne powinny odbyć się już w 6 miesiącu życia.
Kolejnym problemem z którym mogą się zetknąć właściciele dorosłych królików są schorzenia układu rozrodczego. Bardzo częstą przypadłością nierodzących samic są nowotwory, stany zapalne, czy zwyrodnienia macicy, jajników, jajowodów. Dlatego przed ukończeniem 3 roku życia samice królików powinny zostać wysterylizowane. Do zabiegu kwalifikują się już samice w wieku 6 miesięcy, ale jeśli nie ma wskazań behawioralnych, czy zdrowotnych warto zabieg wykonać po 8 miesiącu życia, samice wtedy lepiej go znoszą i jest łatwiejszy w wykonaniu dla chirurga.
Pierwsze przeglądowe badanie USG jamy brzusznej powinniśmy wykonać u naszych uszaków po ukończeniu 3 roku życia. Króliki dorosłe często borykają się ze schorzeniami dróg moczowych, które długo mogą nie dawać żadnych objawów. Chodzi przede wszystkim o mineralizacje (od piasku do dużych kamieni) powstające w nerkach, moczowodach, i/lub w pęcherzu moczowym, oraz o stany zapalne nerek. Dzięki badaniu USG możemy zdiagnozować w szybki i mało inwazyjny sposób kamicę układu moczowego. Wątroba, zwłaszcza u otyłych królików dość często wykazuje cechy stłuszczenia, a badanie USG pomoże ocenić jej strukturę. Kolejne badania USG w razie braku konkretnych wskazań warto jest powtarzać co 2-3 lata.
Króliki po ukończeniu 6 roku życia wchodzą w tzw. "wiek geriatryczny". W tym okresie życia wzrasta odsetek chorób narządów wewnętrznych (głownie niewydolności wątroby, nerek), choroby nowotworowe. Pojawiają się zwyrodnienia stawów, kręgosłupa. Zwiększa się częstotliwość problemów z zębami, oczami, nosem i zatokami nosowymi. Dlatego króliki w tym wieku powinny być kompleksowo badane 2 razy w roku. W ramach badania powinno się wykonać badania krwi i ewentualne dodatkowe badania obrazowe, gdy jest ku temu wskazanie. Pierwsze badanie krwi przeglądowe dobrze jest wykonać po ukończeniu 4 roku życia.
<< wstecz
