Problem kulawizn wśród naszych podopiecznych jest szeroko występującym zjawiskiem i powodem wielu wizyt u ortopedów weterynaryjnych. Od schorzeń stawów, poprzez choroby mięśni i ich przyczepów, ścięgien, więzadeł, po schorzenia samych kości czy różnego rodzaju zaburzeń ze strony układu nerwowego. Nie należy również zapominać o chorobach metabolicznych i hormonalnych, które mogą dawać mylne pojęcie na temat kulawizny lub niezborności ruchowej. W tym gąszczu różnego rodzaju możliwości musimy wyłapać faktyczne przyczyny kulawizny naszego podopiecznego. Niniejsza seria artykułów będzie miała na celu prześledzenie najpopularniejszych schorzeń i przedstawienie wybranych metod leczenia.
Jedną z najczęstszych chorób stawu kolanowego jest zerwanie więzadła krzyżowego przedniego. Więzadła krzyżowe przednie i tylne odpowiadają za stabilizację stawu kolanowego. Ich naderwanie czy przerwanie powoduje niestabilność stawu kolanowego a tym samym silną bolesność. Należy wiedzieć, że budowa kolana psa czy kota mimo podobieństwa anatomicznego do człowieka jest różna w jego funkcjonowaniu. Największą różnicę sprawia fakt postawy. Kolano psa w stanie spoczynku jest zgięte pod kątem 135 stopni. Fakt ten powoduje, że więzadło krzyżowe jest stale napinane, nawet w momencie spoczynku. Niedopasowanie budowy stawu kolanowego będzie powodować stałe przeciążanie poszczególnych pasm więzadła krzyżowego. Mogą mieć na to również zbyt intensywne treningi które są źle prowadzone, ociężałość pacjenta i szereg innych czynników, które prowadzą do przeciążania więzadła krzyżowego.
Niestabilność stawu kolanowego wynikająca z zerwania więzadła krzyżowego doprowadza do szeregu zmian w obrębie stawu, poczynając od uszkodzeniu łąkotek, na zmianach zwyrodnieniowych kończąc. Najważniejszą sprawą w zrozumieniu schorzenia dla właściciela jest to, iż nie da się naprawić wadliwej mechaniki stawu poprzez stosowanie różnego rodzaju środków czy to doustnych, dożylnych czy nawet dostawowych. Dynamika gojenia się więzadła krzyżowego jest bardzo złożona. W medycynie ludzkiej przy naderwaniach więzadła krzyżowego przedniego przy ścisłej współpracy z pacjentem i jego kilkutygodniowej hospitalizacji czasami udaje się wygoić naderwane więzadło. W medycynie weterynaryjnej jest to nie możliwe, dlatego każdą niestabilność stawu kolanowego traktujemy tak samo, nie rozróżniając metodyki leczenia dla stanów naderwania czy pełnego zerwania więzadła krzyżowego.
Sprawny ortopeda jest w stanie zdiagnozować większość pacjentów w badaniu klinicznym, właściciele muszą wiedzieć, że podczas wizyt ortopedycznej ich podopieczny powinien być na czczo. Po wstępnym badaniu klinicznym, lekarz wprowadza pacjenta w stan premedykacji celem rozluźnienia struktur mięśniowych i ponawia badanie kliniczne. Tak przeprowadzone badanie daje możliwość dużo dokładniejszego badania stawu kolanowego i postawienia prawidłowej przyczyny kulawizny.
Badania dodatkowe jak RTG, USG są badaniami, które nie zawsze mogą dać nam ostateczną diagnozę, dużo dokładniejszym nadaniem jest badanie rezonansem magnetycznym, jednak ze względu na koszt tego badania jest ono mało popularne.
Leczenie niestabilności stawu kolanowego sięga lat 50 ubiegłego wieku. Opisanych jest ponad 160 sposobów operacyjnych. Jasno trzeba sobie powiedzieć, że na chwilę obecna nadal nie ma idealnej metody. Każda z proponowanych technik ma swoje plusy i minusy. Oczywiście z gąszczu propozycji wyłaniają się techniki, które są bardziej preferowane.
Wyróżniamy 3 główne sposoby stabilizacji stawu kolanowego:
- metody zewnątrztorebkowe - zaletą tych metod jest zazwyczaj niski koszt materiałów potrzebnych do wykonanie danej procedury. Wadą jest niezadowalająca stabilizacja u psów powyżej 15 kg masy ciała. Do wad należy również zaliczyć długotrwałe przebywanie w opatrunku przez pacjenta.
- metody wewnątrztorebkowe - niejednokrotne próby przeniesienia procedur z medycyny ludzkiej na chwile obecną nie znalazły szerszego zastosowania w medycynie weterynaryjnej z wielu powodów. Głównym z nich są różnice w budowie samego kolana oraz skali.
- metody dynamiczne - metody polegające na wyeliminowaniu potrzeby posiadania więzadła krzyżowego. Metody charakteryzujące się najkrótszym czasem rehabilitacyjnym.
Wśród ostatniej grupy najpowszechniejszymi metodami są TTA (tibial tuberosity advancement) oraz TPLO (Tibial Plateau Leveling Osteotomy), którym przyjrzymy się bliżej w kolejnym artykule.
<< wstecz
Michał Nowicki